Robert heeft meerdere keren in de gevangenis gezeten. Sinds 2017 is hij vrij en werkt hij als lasser. Toch heeft zijn verleden vandaag nog steeds grote impact. “Ik heb veel spijt van mijn verleden. Je blijft altijd een label houden. Ook heb ik spijt dat ik twee onschuldige slachtoffers heb gemaakt. Mijn geweten is daarna enorm gaan spreken. Ik heb via Slachtofferhulp de slachtoffers gesproken. Mijn excuses werden geaccepteerd. Dat waren ontzettend moeilijke periodes. Justitie heeft mij alles afgepakt, van mijn meubels tot aan mijn foto’s. Het leven in de gevangenissen was eenzaam. Je hebt het in Nederlandse gevangenissen nog goed, maar je bent wel je vrijheid kwijt. Dat geluid van de sleutel die omdraaide, dat vergeet ik nooit meer…”
Robert vertelt dat hij als kind een duiveltje was. “Ik maakte het mijn moeder heel lastig. Mijn stiefvader was veel weg vanwege zijn beroep als vrachtwagenchauffeur. We waren met zes kinderen thuis, mijn moeder kon dat niet aan. Ik werd mishandeld door mijn moeder en was vaak angstig. ’s Nachts had ik last van bedplassen. Het bijzondere was dat ik daar tijdens de tweede nacht dat ik in de gevangenis zat daar geen last meer van had. Ik voelde me daar veiliger dan thuis. Thuis mocht ik dan niet douchen. Geregeld kreeg ik klappen van mijn moeder.”
‘Ik voelde me daar veiliger dan thuis’
Bedreigd
Het gedrag van Robert zijn moeder heeft er uiteindelijk toe geleid dat hij zijn moeder bedreigd heeft met een pistool. Robert: “Ik heb spijt dat ik haar niet vermoord heb. Mijn moeder deed aangifte. Ik heb haar gesmeekt om het niet te doen. Maar in de rechtbank zei mijn moeder dat de eis terecht was.” Sindsdien (2007) is Robert vervreemd geraakt van zijn familie.
Gevangenis
Robert belandde toen hij zestien was voor het eerst in de gevangenis. “Ik heb bij veel psychologen en psychiaters gelopen. Ook heb ik in de PCC van Vught gezeten (een afdeling waar continu psychiatrische zorg beschikbaar is). Ik heb daar veel meegemaakt. Sommigen pleegden zelfmoord, mensen die zichzelf in brand staken. Anderen hadden verslavingen. Alcohol is het heftigst voor mensen. Alcohol is overal. Zelf vond ik het heel lastig om van de antidepressiva af te kicken…”
De laatste keer dat Robert vrijkwam was in 2017. “Als je vrijkomt sta je er alleen voor. Je staat er dan met je vuilniszak. Je hebt helemaal niets. Ik had geen familie, en mijn vrienden bleken geen echte vrienden te zijn. Veel mensen hebben nog iets, maar ik had niemand. Ik heb na mijn vrijlating tien maanden bij Exodus gewoond. En nu woon ik sinds drie jaar in mijn eigen appartement.”
‘Iede kwam echt in de donkerste periode van mijn leven.’
Bezoek
Het waren moeilijke tijden in de gevangenis voor Robert. “Ik had geen contact met familie, ik was heel eenzaam. Ongeveer vijf jaar geleden, werd ik getriggerd door een pamflet van Gevangenenzorg, ze boden de mogelijkheid om contact te hebben met een bezoekvrijwilliger. Vrijwilliger Iede kwam toen voor het eerst. We hadden direct een klik, dat was speciaal. Iede kwam echt in de donkerste periode van mijn leven. We spraken één keer per maand af. We hadden een kaartspel, en we praatten over elkaars levens. Nu ik niet meer in de gevangenis zit hebben we nog steeds geregeld contact, onder andere via Whatsapp. Bij Iede kon ik mijn hart luchten, ik heb hem alles verteld. In de gevangenis ging het alleen maar om stoer doen, bij hem kon ik mijn verhaal kwijt.”
Niet bang
Wat motiveert Iede om gevangenen te bezoeken? “Ik ben aangezet door de Bijbel, door Matthëus 25. De echtheid tijdens het bezoekwerk is bijzonder. Het verdriet in zijn leven, het onrecht uit zijn jeugd… Mensen hebben snel een vooroordeel, maar gevangenen zijn gewoon mensen. Ik ben zelf nooit bang geweest in de gevangenis.” Robert haakt daar op in: “Iede straalt rust uit, en dat voelen gevangenen.” Iede vertelt dat ze tijdens de bezoeken samen uit de Bijbel lazen. Robert stond eerst niet te springen om de Bijbel. “Later vond ik het wel fijn”, merkt Robert op. “De multiculturele kerk hier in de buurt vond ik leuk. Verder ga ik niet naar de kerk.”
“Ik ben aangezet door de Bijbel, door Matthëus 25″
Iede heeft als vrijwilliger bij Gevangenenzorg al jarenlang contact met Robert.
Verleden
Robert zal zijn verleden altijd bij zich dragen. “Ik heb niet snel meer vertrouwen in andere mensen. Vreemden of vrienden help ik minder snel.” Toch heeft Robert sinds een jaar een nieuwe vriendin. “Ze woont op afstand, ze heeft drie kinderen. We bellen veel. Aan het begin van onze relatie ben ik open en eerlijk geweest over mijn verleden. Take it, or leave it.”
Robert zal zijn jeugd, zijn verblijf in gevangenissen, de ontmoetingen met slachtoffers voor altijd bij zich dragen. “Ik heb veel spijt, maar ik heb veel aan mezelf te danken. En”, vervolgt Robert, “nu ik de drie kinderen van mijn vriendin, samen met mijn jongste kind, hier weleens over de vloer heb krijg ik soms een heel klein beetje begrip voor mijn moeder. Zij had nog meer kinderen, dat is echt pittig.” Iede: “Je kijkt er nu vanuit een ander perspectief naar. Zou er een dialoog mogelijk zijn?” “Nee”, zegt Robert beslist, “je haalt het allemaal weer op. Het is goed zo.”
Vast contract
De periode achter de muren is voor Robert al een aantal jaren verleden tijd. Hij heeft sinds kort een vast contract gekregen als lasser. “In de gevangenis heb ik mijn lasdiploma’s gehaald. Het werk past bij me. Hardcore muziek, helm op en focus.”
“Ik ben zo blij”, vertelt Robert. “Ik heb een goede week. Een vast contract, en ik heb te horen gekregen dat ik vervroegd niet meer onder toezicht van de Reclassering hoef te staan.”
Robert heeft besloten om zijn verleden voor zichzelf te houden. “Mijn managers weten niks. Sommige collega’s weten iets meer. Maar niet iedereen hoeft het te weten, het is nergens voor nodig. Ik ben opnieuw begonnen.”
