Na een lange periode waarin we elkaar veel minder zagen en spraken, was er op zaterdag 2 oktober weer een live vrijwilligersdag! Dit keer op een mooie, nieuwe locatie (Kruispunt Vathorst) in dezelfde plaats (Amersfoort) en wat kleinschaliger van opzet. De morgen en de middag boden hetzelfde programma, met zoals gebruikelijk verrassende elementen.
Collega’s Arthur en Marinus zongen een door Arthur zelf geschreven lied op een bestaande melodie. Het ging over de verschillende verwachtingen/uitgangspunten bij vrijgekomen gedetineerde Harry en zijn achtergebleven partner Tina: ‘Hij beseft niet, nee beseft niet, wat hij haar heeft aangedaan.’ De toon was daarmee gelijk gezet voor het thema: Deel zijn van een groter geheel.
Herstellen
De presentatrices Elma en Annemieke leidden ons soepel door het programma heen. Na de samenzang hield Kees van der Linden een inleiding naar aanleiding van Markus 7: 32-35 en 37. Jezus geneest niet alleen gehandicapten, maar kwam om iedereen te herstellen en te bevrijden.
Als je doof of stom bent, kan het lastig zijn om inbreng in een relatie te hebben. Als wij het zelf bijvoorbeeld druk hebben of aan het tobben zijn, kunnen we ons afsluiten voor onze omgeving, zonder dat zelf in de gaten te hebben. Met een persoonlijk verhaal maakte Kees duidelijk dat het helpend is om ruimte te maken en te luisteren naar elkaars verhaal. Hoe heb je oog voor de ander (presentiebenadering)? Maar ook: wat is de context? Wat speelt er en wat is iemands behoefte? Hoe geef je invulling aan jouw rol en hoe stel je je vragen? Jezus kan ons hart openen naar God en naar elkaar!
Na een (nagespeeld, maar wel waarheidsgetrouw) filmpje over Nathalie uit Rotterdam en even later over haar gedetineerde partner Jaap, bespraken we met onze (achter)buren enkele gespreksvragen over de (verschillende) verwachtingen die Nathalie en Jaap lijken te hebben en hoe we die bespreekbaar kunnen maken.
Vliegenmeppers
Door middel van allerlei kleuren vliegenmeppers die we bij een passend antwoord in de lucht staken, ontdekten we vanuit welke provincies de vrijwilligers naar Amersfoort waren gekomen. De noordelijke provincies waren in de middag in de meerderheid. Op dezelfde manier gaven we ook antwoord op andere vragen.
In de pauze was er ruime gelegenheid om medevrijwilligers of maatschappelijk werkers te spreken. Daarvan maakten we, zoals gewoonlijk, volop gebruik! Ondertussen genoten we van een heerlijke lunch en bij de koffie en thee van de lekkere koeken die in PI Krimpen aan den IJssel waren gebakken.
Na de pauze interviewde Annemieke de collega’s Beppie (Aandacht voor achterblijvers) en Chantal (Aandacht voor gevangenen) over de filmpjes van Nathalie en Jaap. Hoe herkenbaar zijn de verhalen voor hen als maatschappelijk werkers? Ze beantwoordden ook de vele vragen die vanuit de zaal kwamen.
“Heb aandacht voor het individu en houdt tegelijk de verbinding in het oog.”
Geri-Anne Pranger
Contact met de familie
Hoe zijn we als vrijwilliger deel van het geheel? Door in de eerste plaats aandacht te hebben voor het individu en tegelijk ook de verbinding in het oog te houden. Stel, om de onderlinge relatie tussen hulpvrager en zijn netwerk te ondersteunen, verbindende vragen: Wie is je familie, hoe loopt het contact? Schat in of je naar de familie kan vragen; dat kan gevoelig liggen. Als familie niet in beeld is, kun je polsen of de hulpvrager in een proces van rouw of teleurstelling leeft of kun je naar herinneringen vragen. Bespreek het proces ook met je maatschappelijk werker, het vraagt om zorgvuldigheid. Sluit aan bij de hulpvraag door een luisterend oor te zijn.
Eén van de vrijwilligers stelde de vraag of het niet beter zou zijn als één vrijwilliger zowel de hulpvrager als de partner bezoekt. Vanuit Gevangenenzorg kiezen we hier niet voor, omdat er vaak verschillende belangen spelen, zoals we ook in de filmpjes zagen. Om de relatie te kunnen ondersteunen, hoef je niet beide partners te spreken.
Gevangenenzorg ondersteunt hulpvragers door middel van vrijwilligersbezoek, met de werkvorm Back to the future (als er sprake is van terugkeer naar het gezin of de familie) en met netwerkgesprekken (bij moeilijke communicatie of pijnpunten). Je maatschappelijk werker kan hierover meer vertellen. Ook is er de training Familierelaties, die hierop dieper ingaat. Verder staan er tips op de posters voor schrijfcontact, vraag daarnaar als je belangstelling hebt.
Tenslotte citeerde directeur Hans Barendrecht in zijn slotwoord Job (21:2): ‘Luister aandachtig naar mijn woorden en laat dat jullie vertroostingen zijn.’ Dat is aandacht hebben voor iemands verhaal. Oplossingen aandragen is niet altijd nodig, ook al doen we dat zo graag.
Allen die vrijwilligersdag 2021 tot een succes hebben gemaakt: BEDANKT!
