Waarom je zeker een gevangene moet bezoeken

Dagelijks zijn de vrijwilligers van Gevangenenzorg Nederland (650 in totaal) in de gevangenissen van Nederland te vinden. Veel van hen gaan op bezoek bij een gevangene, luisteren naar zijn verhaal en bieden morele steun. Andere vrijwilligers zijn regelmatig een dagdeel aanwezig op een afdeling in de gevangenis om een praatje te maken met de mannen en vrouwen die daar in detentie zitten. Waarom zou je die moeite doen? Waarom is het een goed idee om een gevangene te bezoeken?

Passie voor ontmoeten van de gevangen medemens

Wij als Gevangenenzorg Nederland hebben een passie voor het ontmoeten van onze gevangen medemens. Wij willen gevangenen een helpende hand bieden bij het vinden van hun levensbestemming, hen op weg helpen naar een leven zonder criminaliteit. We vinden het fijn als we samen met de gevangene kunnen werken aan een zinvolle toekomst waarin de kans op recidive (een herhaling van strafbare feiten) minimaal is.

Voorkomen van nog meer schade

De kans op herhaling verminderen, is voor iedereen belangrijk. Voor zowel de dader, als de samenleving. Jaarlijks keren 30.000 ex-gedetineerden terug in de samenleving. Het is van belang dat ze tijdens hun detentie hebben nagedacht over de gevolgen van hun delict en hoe ze kunnen voorkomen opnieuw foute keuzes te maken en nog meer schade te veroorzaken en slachtoffers te maken. Onze hele samenleving heeft er baat bij als de dader tot dit inzicht komt. Op verschillende manieren kan jij als vrijwilliger hierin een schakel zijn.

Hoe gaat dat, een gevangene bezoeken?

Je kunt bijvoorbeeld als vrijwilliger een gevangene bezoeken. De vrijwilligers van Gevangenenzorg Nederland bieden gevangenen (die daar zelf om vragen) een luisterend oor en morele steun. Omdat wij een door het ministerie van Justitie en Veiligheid erkende organisatie zijn, mogen wij ook buiten de vaste bezoektijden de gevangenen bezoeken, zodat het vrijwilligersbezoek niet ten koste gaat van het familiebezoek. De gesprekken vinden plaats in een aparte spreekkamer. Je komt als vrijwilliger eens in de twee of drie weken op bezoek en gaat het gesprek aan met de gevangene. Tijdens dat gesprek kan hij zijn verhaal delen. Verder denk je mee over alles wat nodig is voor het maken van een nieuwe start na detentie.

Gevangenen ontmoeten tijdens de Meet Up

Uit onderzoek blijkt dat gedetineerden het prettig vinden nu en dan eens een goed gesprek te voeren met iemand van buiten. In die behoefte voorziet ook onze activiteit Meet Up. Tijdens de Meet Up loop je als vrijwilliger ongedwongen op een afdeling in de gevangenis. Gevangenen kunnen je even aanspreken, maar je kunt ook zelf een gesprek aanknopen, of een spelletje met ze doen. Je komt hier ongeveer eens per twee of drie weken terug. Je kunt er dus voor kiezen om een gevangene te bezoeken en hem te ontmoeten in een één-op-één gesprek, of mee te lopen op een afdeling in de gevangenis, zodat je meerdere gevangenen kunt spreken.

De gevangenisdirectie stelt dit bezoek op prijs omdat het de sfeer op de afdeling verbetert en het de gevangenen stimuleert om na te denken over hun toekomst na gevangenschap en wat ze daarvoor moeten doen. Een Meet Up is altijd op een vaste dag, soms ook op zaterdag.

Cursus geven aan gevangenen

Je kunt als vrijwilliger een gevangene bezoeken en ontmoeten door met hem in gesprek te gaan, maar ook door hem een zogeheten herstelrechtcursus te geven. Geïnspireerd door het gedachtegoed van herstelrecht heeft Gevangenenzorg Nederland de SOS Cursus ontwikkeld. SOS staat voor Spreken Over Slachtoffers, Schuld en Samenleving. Behalve over deze onderwerpen, ga je met de gevangenen ook in gesprek over verantwoordelijkheid en herstel. De cursus wordt binnen gevangenissen zowel in groepsverband als individueel gegeven door getrainde (vrijwillige) cursusleiders samen met andere vrijwilligers. Jij wordt zelf weer aangestuurd door onze maatschappelijk werkers. Op hen kun je altijd terugvallen. De cursus wordt meestal in groepsverband gegeven. Maar soms zijn er gevangenen die wel de SOS thema’s willen bespreken, maar dit niet in een groep willen of kunnen. Dan bieden we SOS Individueel aan. Daarin bespreken één deelnemer en één vrijwilliger de thema’s in acht bijeenkomsten van een uur.

Rol van jou als vrijwilliger

Als vrijwilliger leid je de gesprekken in de kleine groepjes over de onderwerpen van de cursus. Je nodigt gevangenen uit tot een gesprek. Ook zoek je een balans tussen de stille personen en de meer spraakzame deelnemers, zodat iedere deelnemer zoveel mogelijk tot zijn of haar recht komt. Uiteraard word je goed getraind voordat je aan de slag gaat en word je, eenmaal begonnen, professioneel begeleid.

Waarom vinden we het belangrijk om gevangenen te bezoeken?

Gevangenenzorg Nederland staat voor ‘geloof in herstel’. We leggen graag uit wat we daarmee bedoelen. Wij bezoeken gevangenen vanuit de Bijbelse opdracht: “Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen” (Mattheüs 25:36). Ieder mens is een schepsel van God en ieder mens krijgt een nieuwe kans. Er is daarom geen selectie aan de poort. Iedere gevangene kan een beroep doen op ons hulpaanbod. Wij maken ons geloof in herstel concreet door het inzetten van vrijwilligers die gevangenen bezoeken en met hen of hun familieleden in gesprek gaan. Wij hopen hen hiermee een nieuw perspectief te geven, zodat er afstand gedaan kan worden van een criminele levenswijze.

Wij zijn niet geroepen tot oordelen

Wij weten ons als Gevangenenzorg niet geroepen tot oordelen: vervolging en berechting ligt in onze samenleving exclusief in handen van de rechterlijke macht; wij willen niet toegeven aan de verleiding misdaad (die we wél veroordelen) te verwarren met de misdadiger.

Wij belijden in de lange traditie van het christelijk geloof dat de menselijke waardigheid niet wordt ontnomen door een misdaad, hoe erg die ook is. Wij ontmoeten de gevangene en hebben interesse voor zijn persoonlijk wel en wee.

Wij zetten ons in om gevangenen en hun familie perspectief te geven voor het heden en de toekomst. Het meest ideaal is als het verleden daarbij op een juiste en volwassen manier wordt verwerkt. Wij beschouwen ons werk als barmhartige gerechtigheid, omdat we het idee van (rechtvaardige) vergelding niet alleen en eenzijdig als straffend opvatten, maar ook als herstellend in de volle breedte van het sociaal maatschappelijk leven.