Op deze pagina
Gevangenissen zijn er sinds mensenheugenis. En ze zullen er zijn tot het einde der tijden vermoed ik. We kunnen niet zonder. Alle neuzen van de mensheid staan immers niet dezelfde kant op. Gevangenissen geven een grens aan: dit gedrag gaat te ver, je verspeelt je recht om vrij te gaan en staan waar je wilt. Gevangenissen bestraffen kwaad en willen erger voorkomen.
Maar de gevangenis is géén scheppingsgegeven als ik het zo eens mag zeggen. Ze hoort bij het leven. Dat klopt, maar het deugt niet. Recent is een artikel van mij verschenen in het boek Menselijk strafrecht, opstellen over menselijkheid in het strafrecht. Ik zocht daarin een Bijbelse legitimatie voor de gevangenis als straf. Maar ik vond die niet! De gevangenisstraf als zelfstandige straf is een vrucht van de Verlichting en de Franse Revolutie. Hij verving lijfstraffen. Die waren niet mals. Denk aan de roede en stok- en zweepslagen, het brandmerken en de schandpaal. De gevangenissen die we kennen uit de Bijbel waren niet om te straffen, maar om iemand uit schakelen of te dwingen een boete te betalen (Mat. 5:25,26).
Intussen wijst Jezus de gevangenis expliciet aan als werkterrein voor een christen. ‘Ik was in de gevangenis… ’ (Mat. 25:36,44). Het staat in het rijtje van de andere vijf werken van barmhartigheid. Het gaat allemaal om doen. Eten, drinken, kleding en onderdak (vluchtelingen) geven, zieken verzorgen en tenslotte gevangenen bezoeken. Een cruciale vraag in het eindoordeel is, wat je gedáán hebt. Barmhartigheid en ontferming zet in beweging. Oorzaak en diepe vragen als ‘hoe zit het precies’, staan niet voorop.
Gratie
Pas werd er bij ons in de kerk gepreekt over koning Jojachin die (na 37 jaar!) gratie kreeg van de koning van Babel. Uit kleitabletten is bekend dat die koning van Babel zelf ooit ook gevangen zat (2 Kon.25:27-30). En weet u, Jojachin was één van de voorvaders van Jezus. Reken maar dat Jezus Zijn geschiedenis gekend heeft.
Praktisch en principieel geeft de Bijbel dus alle reden om niet met een boog om de gevangenis heen te lopen. De Bijbel geeft ook praktisch advies. Jojachin ‘legde zijn gevangeniskleren af’ en kreeg voortaan goed te eten. En de profeet Jeremia werd met heel veel aandacht en zorg uit de put getrokken waarin hij weg dreigde te zakken. (Jer. 38: 11-13). Onze SOS Cursus was voor Cindy (zie artikel in deze nieuwsbrief) als een bevrijding uit put waarin zij vast zat. En zo zijn er honderden gevangenen, tbs-patiënten en familieleden die we met al onze aandacht helpen hun ’oude kleren’ te vervangen door die van een compleet nieuwe toekomst. Geloof in herstel zet in beweging, in navolging van wat Jezus leert.
Met gevangen groet
Hans Barendrecht
directeur bestuurder
(PS: mijn artikel Menselijke maat en de gevangenisstraf is te downloaden via Gevangenenzorg Nederland | Publicaties & onderzoek
