Op deze pagina
“Nu schrijf je me wel heel erg hoog aan, Dirk”, lacht Harmen. Dirk heeft net gezegd dat hij onze vrijwilliger Harmen als een voorbeeld ziet. “De mensen met wie ik vastzat, waren geen ‘modelburgers’, maar nu zie ik hoe het ook kan.” Dirk heeft drie jaar gevangenisstraf, drie jaar tbs met dwangverpleging en vier jaar resocialisatie achter de rug. Zijn netwerk is nog maar klein. Harmen betekent veel voor hem. “We praten veel. Het is waardevol dat ik dingen met Harmen kan bespreken. Het vermindert de stress. Ik heb er echt wat aan.”
Dirk (35) kent Harmen (28) inmiddels drie jaar. Ze zijn merkbaar op hun gemak bij elkaar. Regelmatig wandelen ze samen en dan kan alles aan de orde komen: een voetbalwedstrijd, maar ook meer persoonlijke vragen.
Zo rond zijn 22ste wordt het leven voor Dirk erg ingewikkeld. Zijn moeder overlijdt, zijn vriendin vertrekt en op zijn werk loopt het niet lekker.
In die periode duikt zijn broer ineens weer op. Dirk heeft dan al jaren geen contact meer met hem. Met zachte stem: “Hij wilde mij helpen, maar dat ging op een vervelende manier. Hij ging achter mijn rug om naar de GGZ en belde naar mijn werk. Ik ben naar hem toegegaan om hem te vragen ermee te stoppen, maar hij wilde me niet met rust laten. Toen ik wilde weggaan, hield hij me tegen. Daarna heb ik hem neergestoken.”
Dirk krijgt drie jaar gevangenisstraf en tbs met bevel tot verpleging. Omdat het delict tijdens een psychose is gepleegd, wordt hij gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar verklaard.
Als de gevangenisstraf erop zit, wordt Dirk overgebracht naar een tbs-kliniek. Hier wordt de diagnose schizofrenie gesteld en krijgt hij medicatie. In het begin moet hij enorm wennen aan het strenge toezicht. “Ik was bang. Waar kom ik terecht? Maar achteraf gezien is tbs met dwangverpleging heel nuttig voor me geweest. Ik heb veel over mezelf geleerd tijdens de therapie.”
Kleine stapjes
Na drie jaar tbs is Dirk toe aan resocialisatie. “Met hele kleine stapjes word je losgelaten”, legt hij uit. De eerste stap is een kamer in een gewoon huis, buiten de kliniek. Er is een gemeenschappelijke huiskamer en er zijn steeds begeleiders aanwezig. De volgende stap is een eigen appartement naast de woning, waarbij de begeleiding al meer op afstand komt. Daarna verhuist Dirk naar een woning in de buurt, een trainingswoning. Hij staat dan nog steeds onder toezicht, maar heeft veel meer vrijheid. Op dit moment zit Dirk in de volgende fase: een woning van de woningbouwvereniging. De kliniek is alleen nog op afstand betrokken, verder is hij helemaal vrij.
Het is in deze periode van resocialisatie dat Dirk in contact komt met Harmen. Dirk heeft nog maar weinig mensen om zich heen; veel van zijn vrienden en kennissen nemen afstand van hem vanwege het delict. Zijn begeleiders vragen of Dirk openstaat voor een maatje. En zo komt onze vrijwilliger Harmen in beeld. Dirk wilde het liefst een leeftijdgenoot en iemand die net als hij van sport houdt; iemand met wie hij kan praten en ook dingen kan doen. Dat is precies wat ze de afgelopen drie jaar samen hebben gedaan. Behalve dat ze veel samen wandelen, voetballen ze ook. Harmen voetbalde al een avond in de week samen met een vriendengroep in een sporthal, en daarvoor nodigde hij ook Dirk uit.
Kwetsbaarheid
Harmen, in het dagelijks leven verpleegkundige, vindt het belangrijk om naast zijn werk vrijwilligerswerk te doen. “Buiten dat je iets van de wereld van gevangenissen en tbs-klinieken meekrijgt, leer je iemand heel goed kennen. Door de tijd heen komt er openheid en kwetsbaarheid. Je leert van betekenis te zijn voor iemand.” Dirk knikt: zo ervaart hij het ook. “We hebben een bepaalde klik”, zegt Dirk. “Het contact met Harmen helpt me echt. En het is ook leuk! Om te voorkomen dat ik weer een psychose krijg, is het goed om weinig stress te hebben. Praten met Harmen helpt me daarbij.”
Dirk heeft na een lange periode zijn leven weer goed op de rit staan: hij heeft een woning, werk, deeltijdstudie en een vriendin. Het gaat goed met hem. En Harmen mag een schakel zijn in het netwerk dat hem daarbij helpt.
